به قلم خبرنگار سَس نیوز: شهر بناب که در ضلع شرقی دریاچه اورمیه و جنوب تبریز واقع گردیده با قدمت شهری ۴۰۰۰ ساله و سابقه تمدنی ۷۰۰۰ ساله از قدیمترین نقاط منطقه آذربایجان می باشد. بناب شهری با آثار تاریخی فراوان با تنوع معماری گوناگون جای مناسبی برای خود در معماری کشور باز کرده است. شهر بناب که تا صد سال پیش دارای بیش از ۴۰ کاروانسرا، ۴۰ مسجد، ده ها حمام تاریخی و ۱۰۰ ها خانه تاریخی و چندین پل تاریخی بوده است که متاسفانه در دهه های اخیر با سرعت زیادی به بهانه توسعه و پیشرفت شهری یکایک مورد تخریب قرار گرفتند.
بحث کنونی سخن از خانه های تاریخی شهر بناب است که از آن خیل خانه های تاریخی چندین نمونه باقی مانده است که متاسفانه در حفظ این آثار اندک نیز ناتوان هستیم و ارگان های مربوطه پیشرو در حفظ این آثار نمی باشند و چنین بناهایی با نگاه کوته فکرانه ای به عنوان یک تکه بنای کاه و گل ساده دیده شده و ارزش معماریشان نادیده گرفته شده و قیمت فعلی زمین این بناها معیار گذاشته می شود و به راحتی مورد تخریب قرار می گیرند. از میان این خانه های تاریخی بناب تنها خانه تاریخی سیف العلماء (حاج علی قاضی بناب) با کمک و همیاری اعضای دوره اول شوراهای اسلامی شهر بناب مورد تملک قرار گرفت و هم اکنون با کاربری موزه به عنوان موزه صفویه بناب مورد استفاده قرار گرفته است.
از جمله خانه های تاریخی که قابلیت تملک و نگهداری برای نسل های بعدی بناب میباشد می توان از خانه های تاریخی خسروشاهی، حاج علی بزاز و خانه تاریخی نویسنده بنابی آقای حاج عبدالقادر یزدانپناه در روستای قره چوبوق بناب که قابلیت تبدیل به موزه شخصی برای این شخصیت را می باشد.
در این بین از خانه های تاریخی که در چند دهه اخیر مورد تخریب قرار گرفتند می توان از خانه های تاریخی احد خان نائب بناب و دکتر فرهی بناب و خانه تاریخی نیک پی اشاره نمود که خانه قاجاری نیک پی در چندین ماه گذشته مورد تخریب قرار گرفت و به رغم تلاشهای دوستداران میراث فرهنگی، این خانه تاریخی مورد بی لطفی و تخریب قرار گرفت.
از ویژگیهای معماری خانه های تاریخی بناب می توان به استفاده از ایوانهای چوبی با ۴ ستون چوبی و گاها ۲ ستون چوبی اشاره نمود که مجموعه یک خانه شامل قیش ائوی، انباری، زیر زمین، اطاق میهمان و خواب و باغچه و حوض آب آنها اشاره نمود. پنجره های این خانه بیشتر از پنجره های مشبک چوبی با شیشه های رنگی بودند که زیبایی نور خورشید و انعکاس آن داخل اطاق نشیمن را زیبایی بسیاری می بخشید و آرامش معماری خانه های تاریخی بناب که به تقلید از معماری مساجد تاریخی آن از آلات چوبی ساخته می شدند آرامشی خاصی به ساکنین این خانه ها می بخشیده است.
حسن کاظم نژند اصل
کارشناس ارشد باستانشناسی
پاسخ بدهید